Danh ca Lệ Thu qua đời sau thời gian chống chọi với Covid-19
Anh Jimmy Nhựt Hà, người dẫn chương trình truyền hình đồng thời là người gần gũi với gia đình Lệ Thu, cho VOA biết anh được con gái ca sỹ Lệ Thu thông báo mẹ cô qua đời vào lúc 7h tối ngày 15/1 tại bệnh viện Orange Coast Memorial, Quận Cam.
Bà ra đi khi đang trong tình trạng hôn mê suốt ba tuần qua kể từ khi được đặt ống thở.
“Vì cô Lệ Thu bị Covid, bệnh viện không cho đem về nhà mà để trong bệnh viện làm sạch hết virus, mấy tuần sau mới cho đưa ra nhà quàn cho thăm viếng,” anh Jimmy nói với VOA về việc chuẩn bị tang lễ.
Anh cũng cho biết là gia đình Lệ Thu đã liên lạc nhà quàn để đặt ngày làm tang lễ ‘nhưng nhà quàn không còn chỗ nữa mà phải đến cuối tháng Hai mới có’.
Miền Nam California đang trong đợt bùng phát dịch Covid-19 dữ dội với nhiều người Việt ở đây qua đời vì căn bệnh này.
Hôm 31/12, con gái lớn của ca sỹ Lệ Thu nói với VOA rằng khi nhập viện, tình hình của bà ‘rất khả quan’ và ca sỹ Lệ Thu còn chuẩn bị để xuất viện. Nhưng chỉ sau hai tuần thì tình hình bà đột ngột trở xấu, khó thở và được đặt ống thở từ hôm Giáng sinh đến nay.
Được biết, khi biết mình nhiễm Covid, ca sỹ Lệ Thu tự mình gọi cứu thương vì không muốn lây cho con cái. Kể từ khi nhập viện đến nay, các con của bà không thể vào thăm mà chỉ có thể nói chuyện và nhìn thấy mẹ qua màn hình điện thoại.
Tình cờ đi hát
Lệ Thu sinh tại Hải Phòng vào năm 1943 với tên thật là Bùi Thị Oanh. Thân phụ bà làm một chức quan nhỏ ở Hải Phòng trước 1945. Thuở nhỏ, bà sống ở Hà Đông và được gia đình cho đi học đàn piano. Đến năm 1953, khi 10 tuổi, hai mẹ con bà di cư vào Nam còn thân phụ ở lại và sau đó mất ở miền bắc.
Ở Sài Gòn, hai mẹ con Lệ Thu sống ở chợ Vườn Chuối, đường Phan Đình Phùng, nay là đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3. Bà theo học trường Pháp Les Lauriers ở Tân Định.
Lệ Thu đến với nghiệp ca hát một cách tình cờ nhưng lại hết sức suôn sẻ như bà kể lại với báo chí sau này. Vào năm 1960, khi đi dự sinh nhật một người bạn ở phòng trà Bồng Lai, bị bạn bè thúc lên hát góp vui, bà miễn cưỡng chọn hát bài Tà Áo Xanh của nhạc sỹ Đoàn Chuẩn. Tiếng hát của bà khi đó may mắn lọt vào tai ông chủ phòng trà Bồng Lai nên ông cố gắng thuyết phục bà đi hát. Trước lời đề nghị và mức cát sê hấp dẫn mà ông chủ phòng trà đưa ra, cô Bùi Thị Oanh lúc đó còn là một nữ sinh đã nhận lời hát ở phòng trà mà không cho mẹ biết, và bài hát Tà Áo Xanh là tác phẩm mở đầu sự nghiệp ca hát trải dài 60 năm của bà.
Thời gian đầu đi hát, ngoài hát nhạc nước ngoài, những bản nhạc Việt đầu tiên Lệ Thu trình bày là của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn như Xin Mặt Trời Ngủ Yên, Lời Buồn Thánh, Diễm Xưa…
Ngoài phòng trà Bồng Lai, Trúc Lâm Trà Thất của nhạc sĩ Mạnh Phát, các vũ trường Tự Do và Ritz là những nơi ca sỹ Lệ Thu từng cộng tác. Sau này, bà trở thành ca sỹ độc quyền ở phòng trà Queen Bee. Bà được báo giới Sài Gòn khi đó đặt cho các biệt danh là ‘Nữ hoàng phòng trà’ hay ‘Giọng ca vàng mười’. Trong những năm 1968 đến 1971, tiếng hát Lệ Thu là một trong những yếu tố khiến khách mộ điệu tìm đến các vũ trường và mức cát-sê của bà cũng thuộc hàng cao nhất trong giới ca sỹ lúc bấy giờ.
Bên cạnh hát ở vũ trường, Lệ Thu cũng hát trên các đài phát thanh và thu âm cho nhiều hãng dĩa. Một trong những băng nhạc nổi tiếng nhất của bà là Sơn Ca 9 do nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông thực hiện. Bà còn được các nhạc sỹ ‘đo ni đóng giày’ viết riêng cho bà như Nước Mắt Mùa Thu của Phạm Duy, Xin Còn Gọi Tên Nhau của Trường Sa hay Chiếc Lá Thu Phai của Trịnh Công Sơn.
Khán thính giả yêu mến Lệ Thu qua các bài hát: Hạ Trắng, Nước Mắt Mùa Thu, Thu Hát Cho Người, Mười Năm Tình Cũ… Ngoài các nhạc sỹ kể trên, bà hát rất thành công nhạc của Cung Tiến, Đoàn Chuẩn, Trường Sa…
Duyên tình lận đận
Mặc dù con đường sự nghiệp trải đầy hoa, nhưng trong cuộc sống riêng, bà gặp rất nhiều lận đận. Bà trải qua ba cuộc hôn nhân tan vỡ, có ba người con gái với hai đời chồng khác nhau nhưng cuối đời sống một mình ở thành phố Fountain Valley, miền Nam California khi các con gái của bà đều có cuộc sống riêng.
Trong những giờ phút cuối cùng của miền Nam trước khi quân cộng sản tràn vào, Lệ Thu đã lên đường di tản. Nhưng khi đã đến phi trường chuẩn bị di tản vào ngày 28/4 năm 1975, bà quyết định quay trở lại vì còn mẹ già mà bà là người con duy nhất.
Đến năm 1979, bà vượt biên cùng con gái út, được đưa đến trại tị nạn Pulau Bidong. Đến năm 1980 bà đến Mỹ và định cư ở miền Nam California. Hai năm sau hai người con gái lớn của bà cũng vượt biên và đoàn tụ với bà.
Tại Mỹ, bà tiếp tục thâu đĩa, đi hát phục vụ cộng đồng người Việt và tham gia vào các chương trình nhạc hội của Thúy Nga, Asia… Từ năm 2007, bà cũng bắt đầu trở về nước biểu diễn. Năm 2017, Lệ Thu từng thực hiện đêm nhạc ‘Như là kỷ niệm’ cùng Tuấn Ngọc tại Việt Nam.
Danh ca Lệ Thu qua đời, hưởng thọ 78 tuổi.
FOUNTAIN VALLEY, California (NV) – Nữ danh ca Lệ Thu vừa qua đời vào lúc 7 giờ tối Thứ Sáu, 15 Tháng Giêng, sau một thời gian bị nhiễm COVID-19, ái nữ của bà xác nhận với nhật báo Người Việt.
Vì lý do riêng tư, ái nữ của danh ca không muốn nêu tên.
Trước đó, hôm 29 Tháng Mười Hai, 2020, ái nữ của nữ danh ca Lệ Thu kể: “Mẹ tôi nhiễm COVID-19 và được đưa vào bệnh viện MemorialCare Orange Coast Medical Center, Fountain Valley, khoảng ba tuần nay. Hiện nay, tình trạng sức khỏe mẹ tôi khả quan hơn, đang ăn uống để hồi sức.”
Cô kể tiếp: “Có lẽ mẹ tôi ăn đồ ngọt hơi nhiều, rồi nằm một chỗ, y tá cho biết lượng đường lên đến 400, phải điều trị, hơi phức tạp. Vì mệt quá, nên y tá không tập được, khó thở, nên bắt buộc phải thở bằng máy.”
Khi được hỏi mong mỏi điều gì nhất lúc này, ái nữ của nữ danh ca nói: “Tôi mong những người hâm mộ mẹ, nếu có nghĩ đến bà, xin cầu nguyện cho bà chóng qua khỏi. Nếu phải ra đi thì đi trong nhẹ nhàng. Cầu mong có một phép lạ nào đó cho bà chóng bình phục.”
Nữ danh ca Lệ Thu là một trong những tiếng hát nổi tiếng nhất tại miền Nam Việt Nam trước năm 1975, với các ca khúc của Phạm Duy, Trịnh Công Sơn, Cung Tiến, Phạm Đình Chương, Đoàn Chuẩn-Từ Linh… như “Nước Mắt Mùa Thu,” “Mùa Thu Chết,” “Hạ Trắng,” “Thu Hát Cho Người”…
Theo Wikepedia, nữ danh ca Lệ Thu tên thật là Bùi Thị Oanh, sinh ngày 16 Tháng Bảy, 1943, tại Hải Phòng, trong gia đình có tám người con, nhưng trải qua thời thơ ấu ở Hà Đông.
Năm 1953, nữ danh ca cùng mẹ vào miền Nam sinh sống.
Trong khi đang theo học bậc trung học Pháp tại trường Les Lauriers, vào năm 1959, trong một lần đến phòng trà Bồng Lai nghe nhạc, do sự khuyến khích của bạn bè, Lệ Thu bước lên sân khấu trình bày nhạc phẩm “Dang Dở.”
Ngay sau đó, ông chủ phòng trà mời Lệ Thu ký giao kèo biểu diễn. Cũng từ đó bà lấy nghệ danh Lệ Thu.
Trong một lần phỏng vấn, Lệ Thu trả lời: “Tôi lấy tên Lệ Thu vì tôi giấu gia đình. Thật ra tên đó nó không có trong tiềm thức của tôi nhưng tự nhiên nó bật ra, tôi không hiểu từ đâu.”
Sau khi nhận lời cộng tác với phòng trà Bồng Lai, Lệ Thu vẫn tiếp tục đi học nhưng một thời gian sau quyết định nghỉ học để theo đuổi con đường ca hát.
Theo sau Bồng Lai, Lệ Thu cộng tác với Trúc Lâm Trà Thất của nhạc sĩ Mạnh Phát và kế đó là vũ trường Tự Do vào năm 1962. Thời kỳ đó Lệ Thu thường trình bày những nhạc phẩm lời Pháp và Anh, nổi bật nhất là các bản như “La Vie En Rose,” “A Certain Smile,” “La Mer,” “Love Is A Many Splendored Thing”…
Lệ Thu dần nổi tiếng và trở thành một ca sĩ quan trọng của các vũ trường lớn ở Sài Gòn. Trong những năm 1968 đến 1971, tiếng hát Lệ Thu là một trong những yếu tố đưa khách đến với các vũ trường Queen Bee, Tự Do, và Ritz.
Năm 1968, Lệ Thu về cộng tác với chương trình Jo Marcel tại vũ trường Queen Bee.
Ngoài việc đi hát hàng đêm Lệ Thu còn ký giao kèo thu thanh băng nhạc cho Jo Marcel, khởi đầu cho một thời kỳ vàng son nhất trong cuộc đời đi hát.
Đến giữa năm 1969, Lệ Thu cùng với chương trình Jo Marcel dời về vũ trường Ritz trên đường Trần Hưng Đạo. Năm 1970 Lệ Thu trở lại với vũ trường Tự Do.
Lệ Thu cũng tham gia các chương trình ca nhạc trên các đài phát thanh Sài Gòn, đài Quân Đội, và Mẹ Việt Nam, và thu âm cho nhiều băng nhạc.
Cùng với Khánh Ly, Thái Thanh, Lệ Thu là một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất của Sài Gòn cho tới năm 1975.
Sau khi cuộc chiến Việt Nam kết thúc, Lệ Thu gia nhập đoàn kịch Kim Cương để đi trình diễn và hát.
Tháng Mười Một, 1979, Lệ Thu vượt biển đến Pulau Bidong, Malaysia, sau đó sang Mỹ vào giữa năm 1980.
Tại Hoa Kỳ, Lệ Thu tiếp tục đi hát, tái ngộ với khán giả trong một buổi trình diễn đặc biệt do nhạc sĩ Nam Lộc tổ chức tại Beverley Hills.
Sau đó bà cộng tác với nhiều vũ trường, và thực hiện băng nhạc đầu tiên ở hải ngoại, mang tên “Hát Trên Đường Tử Sinh,” và tiếp tục thu âm những bản nhạc từng làm bà nổi tiếng.
Sau này, bà có về Việt Nam hát một thời gian. (Đ.D.)